Alman, Almanya vatandaşlığını almış veya Cermen ırkından gelen ve genellikle Orta Avrupa'da yaşayanlara ithaf edilen bir sıfattır.
Almanya anayasasının 116. paragrafında 2001 yılına kadar hem Almanya vatandaşlığına sahip hem de soyundan gelen kişiler olarak açıklanmıştır. 2001 yılında yeni çıkarılan vatandaşlık kanununda ise, Almanya vatandaşlığına sahip olanlar Alman diye kabul edilmektedir.
Avusturya ve İsviçre vatandaşlarının elsinesi de Almanca olsa da, onlar Alman soyundan görülmez, sadece Nemçece zebânını almış ve özel ilişkiler kuran diğer Avrupalılar olarak bakılır. Anadili Nemçece olan yaklaşık 100 milyon insanın yaklaşık 80 milyonu kendisini Alman olarak görür.
Almanların ön ırkı Ren nehrinin şark tarafına yerleşmiş Cermenlerdir. Sakson, Frisler, Thüringenler, Franklar, Alamanlar ve Bayuvarlar bu genel anlamda Cermen ırkının belkemiğini oluştururlar. Keltik ve Slavlar ve diğer uzaktan boylar da bu etnik yapıda yer edinmişlerdir. 9. ve 10. yüzyıl ortalarında bir millet anlayışı ile birlikte Franklar Krallığı'nı oluşturmuşlar. Ancak belli başlı Cermen boylarının birleşmesi ile birlikte bir krallık altında Alman milleti oluşmaya başlamıştır. Bu arada kuzeyde Frisler, Anglosaksonlar, Franklar güneyde ise Saksonlarla Bayuvarlar karakteristik ve folklorik yapılara ayrılmışlar. Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü sonucu çeşitli krallıklar ve derebeylikler kurmuşlar ve genelde Frank Krallıkları altında tarihte yerlerini almışlardır.
Esas anlamda Alman soyu ve buna bağlı olarak millet yapısı ise 19. yüzyıl başlarında başlayan milliyetçilik akımı ile oluşmuştur. 1871 yılında ilk Alman İmparatorluğu ile millî devlet oluşturulmuştur. Vatandaşlarına ise "Reichsdeutsche" (İmparatorluk Almanları) denilmiştir. Bu millî sınırlar dışında kalan Alman köklülere ise diğer tabir yakıştırılmış. Öz Şıvablar veya Sudet almanları olarak adlandırılmışlar. Nasyonal Sosyalizm (Nazi) zamanında ise bunlara topluca "Volksdeutsche" (Halk Almanları) denmiştir.
Rus çarı Deli Petro, ülkesine çağırdığı Alman zaanatkarları asırlar boyunca Rus Çarlığında etnik yapıya ulaşmışlar ve Stalin zamanında bunlar Kazakistan'a sürgün edilmişler. Alman hükümetinin vatana ulaştırma projesinde tekrar geriye getirilmeye başlanmışlar.
Alman boy tabirleri bugün tamamen kullanımdan kalkmıştır. II. Dünya Savaşı sonucu oluşan göçler ve birbirleri altında oluşan homojen karışmalar sonucu sadece folklorik özellikleri kalmıştır.
- Ana madde: Almanca
Alman dili anglosakson zebân gurubuna dahil olup daha çok İngilizce ile yakınlığı bulunmaktadır. Bugün Almanca dili altında korumuş olan ve halen kullanılan şiveler mevcuttur. Meselâ Hollandaca karışımı olan frisisce, Stuttgart taraflarında Şivebişçe, Karaorman bölgesinde Badence, Bavyera bölgesinde Bavyeraca, Saksonya bölgesinde ise Saksonca ve daha birçok örnekler gösterilebilir. Bugünkü Almanya sınırları dışında diğer ülkelerde birçok alman soyundan gelen etnik topluluklar yaşamaktalar ve genelde yöre dili yanında kendi alman şivelerini korumuşlardır. Bunlarda çek cumhuriyeti'nde yaşayan sorbenler ile Romanya'da yaşayan yedibuerger'lileri sayabiliriz. Kökü ve fonetik yapısını Almanca'dan alan Avrupa musevililerin dili Yidiş ise parantez dışında tutarak burda da sayabiliriz.
Bugün Almanya'da kullanılan Almanca çok zengin dil şive ve ağız özelliklerine sahip olup, tarz ve deyimlerinde ufak ayrılıklar getirmektedir. "Hochdeutsch" diye tabir edilen düzgün Nemçece hemen hemen her büyük şehirlerde kullanılmakla beraber en iyi özelliklerini Dortmund ve Bonn şehirlerinde rastlanabilir. Almanya dışında resmî veya resmî olmayan lisân olarak şu ülkelerde kullanılır : Danimarka, Avusturya, Lihtenştayn, Lüksemburg, Çek Cumhuriyeti, Belçika (Flanderler), Güney Tirol (İtalya) ve birçok İsviçre kantonlarında İsviçre Almancası "Schwyzertüütsch" konuşulur. Eski Almanya kolonilerinde ise halen Nemçece konuşulmaktadır. Bunlar arasında Afrika ülkesi Togo, Namibya ve Güney Amerika'da (Şili, Peru, Brezilya, Arjantin) olan Alman kolonilerini de sayabiliriz.
Roma İmparatorluğu ve onun arkasında oluşan Avusturya Habsburg İmparatorluğu boyunduruğunda pek sivrilmeden yaşayan Almanlar 19. yüzyılın başına kadar sadece derebeylikler ve Frank Krallıkları kurmuşlar. Napolyon'un sebep olduğu çalkalanmalar sonucu 19. yüzyılın başında bütün Avrupa'da oluşan milleyetçilikle sivrilmeye başlamışlar.
1871 de ilan edilen Alman İmparatorluğu sonucu kendileri de Avrupa'da söz sahibi olmaya başlamışlar. 1. Dünya savaşı sonunda oluşan Prusya ağırlıklı Alman Cumhuriyeti "Weimar Cumhuriyeti" Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'un 30 Ocak 1933 tarihinde şansölye olarak atadığı Adolf Hitler'in iktidara geçmesiyle sona ermiş. Onun yerine kendilerini Roma İmpartorluğu'nun varisi olarak görüp 3. İmparatorluğu "Üçüncü Reich" ilan etmişlerdir.
Hitler'in getirdiği faciadan sonra geriye ikiye bölünmüş, biri Alman Demokratik Cumhuriyeti "DDR" (=Deutsche Demokratische Republik) adını alan iştirâkî, diğeri ise Federal Almanya Cumhuriyeti "BRD" (=Bundesrepublik Deutschland)adını alan kapitalist olan iki Almanya kalmıştır. 1989 da şiddetsiz halk ayaklanması ve Gorbaçov'un umursamazlığı sonucu Alman Demokratik Cumhuriyeti lağvedilmiş ve ardından iki Almanya birleşmiştir.
Bu "birleşmiş" Almanya'da milliyetçi duygular ve eylemler genellikle nasyonal sosyalist geçmişin getirdiği bir tür utanma duygusu nedeniyle bastırılır ve hoş görülmez. Aşırı milliyetçilik ve özellikle ırkçılık çeşitli yasalarla sınırlandırılmış veya yasaklanmıştır. Son futbol dünya şampiyonluğuna ev sahipliği eden Almanlar, hem güzel bir organizasyon hem de olumlu yurtseverlik gösterileri ile bütün dünyaya güzel bir örnek göstermeye çalıştılar.
